W roku 1962, podczas londyńskiej Conference on Design Methods ustalono, iż metodologia projektowania jest odrębną dziedziną nauki (Cross, Friess i Grand, 1993, strony 15-27).
Wielu badaczy przyjmuje, że już we wczesnych latach dwudziestych XX wieku nurt De Stijl próbował znaleźć ślady nauki w projektowaniu i sztuce. Natomiast Bauhaus uważany jest za kolebkę opracowywania metod w edukacji projektowej. Poniżej przedstawione zostaną metody projektowania z punktu widzenia różnych specjalności, nie tylko projektantów wzornictwa, które stanowią lub stanowiły ważny punkt odniesienia dla danej dziedziny. Zestawienie to nie ma pokazywać ciągu przyczynowo-skutkowego ani linii ewolucji, gdyż powszechnie uważa się, że nie można określić jednej ścieżki rozwoju (VanPatter i Pastor, 2016). VanPatter dzieli modele projektowania na 6 grup: kreatywne rozwiązywanie problemów, design, projektowanie produktu, projektowanie usług, innowacja w organizacji oraz innowacja w społeczeństwie. Poniższy wybór ma wskazać na części wspólne procesów na określonym poziomie ogólności. Stąd nijako w „jednym worku” znalazły się procesy inżynieryjne oraz te dotykające bardziej wymiar społeczny i biznesowy projektowania. Wszak wszystkie mają jeden cel: wspomóc projektanta (niekoniecznie wzornictwa) w rozwiązaniu zadanego problemu lub uzyskania obranego wcześniej celu. Proces projektowania i wdrażania produktu dotyka różne dziedziny: inżynieria,
zarządzanie produktem oraz oczywiście same wzornictwo.
Większość metodologii projektowania składa się z sekwencji działań z udziałem myślenia konwergencyjnego i dywergencyjnego. Bardzo dobrze zobrazowane zostało to w modelu tzw. podwójnego diamentu. (Norman, 2013) .
Il. 1.1. Model projektowania „podwójny diament” (źródło: opracowanie własne, według British Design Council).
W momencie gdy pojawi się idea projektowa, pierwszym działaniem, jakie należy podjąć, jest rozszerzenie myślenia zespołu (dywergencja). Pozwala to na analizę maksymalnie szerokiego spektrum aspektów związanych z powołaną do życia ideą projektową. Po ujawnieniu i analizie powyższych danych zespół może skupić się na definiowaniu projektu (myślenie konwergencyjne). Etap ten jest tożsamy z opracowywaniem założeń. Po ich określeniu następuje znów etap szerokich poszukiwań rozwiązań (dywergencja) w celu weryfikacji i wyboru najlepszych. Na koniec, gdy już wszystkie alternatywy zostały zidentyfikowane, zespół projektowy skupia swoje myślenie na opracowaniu tego jednego – właściwego.
Wpis jest fragmentem pracy doktorskiej “Specjalistyczne projektowanie partycypacyjne (Co-design). Dobieranie odpowiednich metod pozyskiwania danych o i od odbiorcy we wstępnych fazach procesu projektowego w zależności od uwarunkowań, w jakich projekt wzorniczy jest przeprowadzany”.
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 2019.