W roku 1962 w An introduction to design Morris Asimow opracował siedmioetapowy proces projektowania inżynieryjnego. Obejmował on nie tylko zakres projektowy, ale też wdrożeniowy produktu. Tak autor podsumowuje przebieg procesu: „W momencie gdy projekt jest zainicjowany i opracowywany, uruchamia się sekwencja wydarzeń następujących po sobie i tworzących powtarzalny wzór, który dla znakomitej większości przypadków projektowych jest wspólny” (Asimow, 1962, str. 11).
Il.1.1. Proces projektowy w ujęciu inżynieryjnym (źródło: opracowanie własne, według M. Asimow).
Asimow w swojej metodologii definiuje fazę I jako określenie wykonalności projektu (Il. 1.1). Na tę fazę składa się weryfikacja, czy zakładany problem istnieje, jego szczegółowe definiowanie oraz przygotowanie wachlarza rozwiązań możliwych do zrealizowania. Wstępne rozwiązania są weryfikowane pod kątem możliwości produkcji, opłacalności i finansowej wykonalności.
Faza II to projekt wstępny. Przygotowany wcześniej pakiet rozwiązań jest poddawany analizie. Analiza jest przeprowadzana pod kątem technologii, proponowanych rozwiązań materiałowych, oddziaływań fizycznych wewnętrznych i zewnętrznych struktury. Wybrana zostaje najlepsza koncepcja. Przewiduje się, jak wybrane rozwiązanie będzie sprawdzać się w trakcie zakładanego okresu. Brane są pod uwagę kryteria, które mogą być zmienne w czasie: gust konsumenta, oferta konkurencji, dostępność surowców, stan techniki. Uwzględniane jest również zużycie materiałów i zmniejszenie sprawności rozwiązania. „Współczynnik zużycia musi być jednym z ważniejszych elementów podczas projektowania. Jego skutek ekonomiczny musi być równoważony” (Asimow, 1962, str. 13).
Faza III projektu szczegółowego to moment, w którym wprowadza się prototypowanie oraz modelowanie. Do tej pory w poprzednich fazach zmiany były przeprowadzane dynamicznie, głównie „na papierze”. Chcąc szczegółowo przetestować rozwiązanie, należy przeprowadzić sprawdzenia w rzeczywistości w odpowiedniej skali ilościowej. Faza ta jest znacznie kosztowniejsza niż uprzednie, właśnie ze względu na wymóg prototypowania. Fazy od IV do VII dotyczą procesów wdrożeniowych, które nie stanowią przedmiotu niniejszego opracowania.
Wspomniany schemat jest obecnie powszechnie wykorzystywany podczas edukacji inżynieryjnej oraz w inżynieryjnych zespołach projektowych.
Do czasów współczesnych opisywane metodologie projektowania inżynieryjnego miały wiele inkarnacji i stopni szczegółowości. Podyktowane to było m.in. rozwojem techniki wspomagającej projektowanie, ale też indywidualnymi predyspozycjami i preferencjami tworzących metodologie. Duże zakłady przemysłowe z rozbudowanym działem R&D, uniwersytety czy instytuty badawcze opracowują własne metodologie lub modyfikują istniejące, ponieważ to one same wiedzą, jakimi zasobami dysponują i jakie mechanizmy najlepiej się sprawdzają w specyficznej dla nich sytuacji.
Takim przykładem może być metodologia Pahla, Beitza, Feldhusena i Grota, (Pahl, 2007), w której w zasadzie cztery pierwsze fazy odpowiadają fazom I, II i III według Asimowa: precyzowanie zadania (zbieranie informacji o wymaganiach względem projektowanego produktu), projekt koncepcyjny (na podstawie wybranych rozwiązań określana jest struktura projektu), projekt techniczno-ekonomiczny (wcześniej zdefiniowana struktura dopasowywana jest do aktualnych możliwości technicznych i ekonomicznych). Faza czwarta to z kolei projekt szczegółowy, którego efektem jest opracowanie kompletnej dokumentacji wykonawczej, zawierającej pełen pakiet informacji wymagany do przyszłej produkcji. Inżynieryjne procesy projektowania opierają się w głównej mierze na zmiennych, procesach symulacji, danych ilościowych i wymiarowych. Odbiorca w tym procesie jest uprzedmiotowiony. Jest to według mnie jak najbardziej uzasadnione, gdyż projektowanie inżynieryjne jest składową całościowego procesu opracowywania nowej wartości dla odbiorcy.
Wpis jest fragmentem pracy doktorskiej “Specjalistyczne projektowanie partycypacyjne (Co-design). Dobieranie odpowiednich metod pozyskiwania danych o i od odbiorcy we wstępnych fazach procesu projektowego w zależności od uwarunkowań, w jakich projekt wzorniczy jest przeprowadzany”.
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 2019.